Elk mens weet de mogelijkheid om dingen zelf te doen te waarderen. Het bewijst welke vaardigheden u in huis heeft, geeft een gevoel van zekerheid en biedt u vrijheid om dingen op uw eigen manier te doen. Daarnaast is het niet prettig om afhankelijk te zijn van de hulp, tijd of aandacht van anderen om de meest elementaire activiteiten te kunnen uitvoeren. Ditzelfde blijft gelden ook naarmate u ouder wordt. Ook dan wilt u begrijpelijkerwijze zo lang mogelijk zelfredzaam zijn. Maar wat houdt zelfredzaamheid precies in en op welke levensgebieden is dit het meest wenselijk?
Onderscheid in zelfredzaamheid
Bij het ouder worden komt er sprake van verschillende belemmeringen die de mogelijkheid om zelfstandig uzelf te redden op verschillende levensvlakken wat doet afnemen. Dit kan voor veel ouderen een moeilijke realisatie zijn, zeker als u een heel leven goed in staat bent geweest om voor uzelf te zorgen en uw eigen weg te gaan. Er is een onderscheid te maken in het soort zelfredzaamheid dat kan worden behouden. Zo kunt u de mogelijkheid om zelfstandig praktische handelingen uit te voeren, beschouwen als basis zelfredzaamheid, waarbij gekeken wordt naar hoe u als oudere nog zelfstandig voor uzelf kunt zorgen, koken of huishoudelijke activiteiten kunt uitvoeren. Er is ook echter een ander aspect aan zelfredzaamheid, namelijk de lichamelijke of geestelijke gezondheid, die een rol kan spelen in hoeverre u zelfstandig nog in staat bent om voor uzelf te zorgen. Eigen regie behouden over gezondheid of ziekte wanneer u hiermee te maken krijgt, is zeker een aspect dat de zelfredzaamheid kan beïnvloeden.
Levensterreinen voor zelfredzaamheid
Bij het ouder worden zal gekeken worden naar verschillende levensterreinen waarin zelfredzaamheid kan worden gehanteerd om zelfstandig te functioneren. Wanneer het vermogen om in bepaalde terreinen minder goed zelfstandig te zijn, afneemt, zal gekeken moeten worden hoe hierin de beste begeleiding of zorg geboden kan worden. Inzicht in de verschillende terreinen biedt ondersteuning om de zelfredzaamheid voor ouderen zo lang mogelijk te bevorderen, zodat intensivering van zorgverlening mogelijkerwijs kan worden voorkomen of worden uitgesteld. De levensterreinen die zijn te onderscheiden, zijn dagbesteding, zoals invulling van vrije tijd met zinvolle activiteiten, de woonsituatie en het bijbehorende huishouden, de mobiliteit en de financiën. Daarnaast is zeker het lichamelijk, psychisch en cognitief functioneren bepalend voor de zelfredzaamheid bij ouderen. Ook het onderhouden van een verrijkend sociaal netwerk is van essentieel belang om de zelfstandigheid te bevorderen. Dit zijn allemaal aspecten die het leven waardevol maken en hoe beter dit vorm krijgt, des te langer zult u als oudere man of vrouw gemotiveerd zijn om de zelfredzaamheid te voeden.
Zelfredzaamheid met hulp
Zelfredzaamheid bij ouderen betekent echter niet dat u als senior lid van de maatschappij zoveel mogelijk ook alles alleen hoeft te doen. De hulp van vrienden, familie of vrijwilligers is hierbij uiteraard even belangrijk en wenselijk. Zo kunt u geholpen worden bij het zo lang mogelijk zelfstandig blijven functioneren en weet u uzelf als oudere burger gesteund en geliefd.
