Vallen is niet altijd te vermijden, ook niet voor ouderen. Maar vallen kan veel leed veroorzaken. Daarom is valpreventie erg belangrijk. Ook als een val niet leidt tot een kneuzing of een breuk, kan er angst ontstaan om opnieuw te vallen. Daardoor kan iemand weer in een isolement raken. Men durft niet meer op bezoek en andere zaken waarbij men veel moet bewegen, zoals winkelen, gebeuren ook niet meer. Dan is eenzaamheid al gauw het resultaat.
Tips voor valpreventie
Er zijn vele manieren om te werken aan valpreventie. Vaak hoort u goede tips tijdens de fysiotherapie die u krijgt om weer mobiel te worden. U kunt ook cursussen volgen en er zijn ook speciale programma’s bedoeld voor valpreventie bij ouderen. We zetten een aantal punten voor u op een rij.
1. Laat uw ogen checken
Het is vaak een probleem dat onopgemerkt blijft tot het een val veroorzaakt: goed zicht is erg belangrijk bij valpreventie bij ouderen. Een regelmatige controle van uw ogen is dan ook geen overbodige luxe, maar een noodzaak op latere leeftijd. Zorg altijd voor een reservebril om te voorkomen dat u in de problemen komt als u uw bril even niet kunt vinden.
2. Draag het juiste schoeisel
Wat is het juiste schoeisel voor valpreventie? In ieder geval is het een belangrijke richtlijn om ook binnen zo vaak mogelijk schoenen te dragen. Goede schoenen zijn stevig, hebben een goed profiel en lage hakken. Blijf geen schoenen dragen die gladde zolen krijgen, omdat die toch wel comfortabel zitten. De kans op vallen is daarbij veel groter. Zorg wel voor een goede pasvorm, zodat u uw schoenen met plezier draagt.
3. Blijf bewegen en verbeter uw balans
Een goede balans betekent dat de kans op vallen sterk vermindert. Balans heeft weer alles te maken met spierkracht en soepelheid. Natuurlijk worden die in de loop der jaren minder. Maar u kunt er zelf veel aan doen om te trainen en uw conditie op peil te houden. Er zijn vaak speciale programma’s bedoeld voor valpreventie voor ouderen. Kijk eens op internet naar een dergelijk beweegprogramma in uw buurt. Ook bij ouderenverenigingen of centra voor fysiotherapie kunt u hier vaak informatie over krijgen.
4. Zorg voor een veilige woonplek
De meeste ongelukjes gebeuren gewoon thuis en vaak wordt een akelige val veroorzaakt door een onveilige woonsituatie. Het is van belang om thuis voor goede verlichting, een veilige trap en antislip materiaal in de badkamer te zorgen. Ook moeten er in het huis geen losliggende snoeren of kleedjes en dergelijke liggen. Zorg dat u iedere ruimte in het huis makkelijk kunt bereiken en daar ook goed kunt bewegen.
Lees ook: Veilige woning voor senioren betekent langer zelfstandig wonen
5. Check het gebruik van uw geneesmiddelen
Wist u dat we jaarlijks maar liefst 41.000 mensen in het ziekenhuis terechtkomen vanwege een val door verkeerd medicijngebruik? Medicatieveiligheid is een zeer belangrijk onderdeel bij valpreventie. Het is daarom erg verstandig om uw medicijngebruik regelmatig door te spreken met uw huisarts. Heeft u last van duizeligheid of bent u soms bang om flauw te vallen? Het is zeer goed mogelijk dat dit verband houdt met de medicijnen die u gebruikt. Natuurlijk kunt u ook in de bijsluiter lezen welke bijwerkingen bepaalde medicijnen hebben.
6. Betrek familie of vrienden erbij als u hulp nodig heeft
Bent u bang om te vallen vanwege slecht zicht, duizeligheid of gebrek aan balans en kan de medische wereld dit niet voor u verhelpen? Probeer dan hulp te krijgen bij familie of vrienden om toch zoveel mogelijk mobiel te blijven. Als u zelf niet meer kunt bewegen zonder de angst tot vallen, kan een ander u daarbij net dat steuntje geven dat u misschien nodig heeft. Overleg wel altijd goed wat u verwacht van de ander om misverstanden te voorkomen.
7. Vitamine D is erg belangrijk
Wellicht vraagt u zich af wat vitamine D te maken heeft met valpreventie. Deze vitamine heeft bijzonder veel te maken met het behouden van sterke botten en soepele spieren. Vitamine D wordt door het lichaam aangemaakt door de werking van zonlicht op de huid. Men noemt deze vitamine ook wel eens de zonvitamine. In de maanden april tot en met oktober is de zonstraling sterk genoeg om voldoende vitamine D aan te maken. Gedurende de rest van het jaar halen we de benodigde vitamine D eventueel ook uit vis, vlees en melkproducten. In Nederland wordt vitamine D ook toegevoegd aan margarine en halvarine. Als supplement is het in iedere drogisterij of apotheek te krijgen.
8. Herken het valrisico
Valpreventie is ook een kwestie van herkennen van risico’s. Door vroeg de risico’s te herkennen kunt u veel problemen voorkomen. Er is een lijst op VeiligheidNL waarin een screening is opgenomen van het valrisico voor thuiswonende ouderen. Deze is bedoeld voor zorgverleners waaronder huisartsen. Het is van belang dat zowel de situatie thuis als de mogelijkheden van de thuiswonende oudere worden beoordeeld.
9. Spieren aanspannen
Het is een heel eenvoudige oefening die een hoop ellende kan bedaren: het aanspannen van de beenspieren bij ouderen. Het komt zeer vaak voor dat ouderen duizelig worden bij het opstaan. Dan kan het bij een ongecontroleerde beweging gebeuren dat het tot een val komt. Dat probleem kan vaak eenvoudig worden opgelost door de beenspieren zo vaak aan te spannen tot de duizeligheid volledig is verdwenen.
10. Kies de juiste hulpmiddelen
Het is voor een oudere vaak een moeilijke beslissing om een rollator te gaan gebruiken. Men beschouwt dat soms als een teken van zwakte en onnodig. Toch kan een dergelijk hulpmiddel het risico op vallen beperken. Zorg er altijd voor dat de rollator goed is afgesteld op uw lengte en dat u er prettig mee kan bewegen. Ook de aloude wandelstok kan in bepaalde gevallen wonderen doen voor uw balans en is een goede optie voor valpreventie bij ouderen.
Lees ook: Een woning rollatorvriendelijk maken
Vallen is niet altijd te voorkomen. Aandacht voor valpreventie beperkt het risico echter enorm!