Muziek beïnvloedt onze stemming en dat gebeurt op iedere leeftijd. Maar recent onderzoek heeft ook aangetoond dat muziek een van de laatste zaken in die ‘verdwijnt’ uit de hersens. Muziek roept herinneringen op en dat kan soms nog na vele jaren. Daarom is muziek voor ouderen een uitstekend tijdverdrijf.
‘Een oudere dame met dementie in een vergevorderd stadium toonde eigenlijk nooit enige vorm van reactie. Maar dankzij muziektherapie leeft ze nu helemaal op als ze het lied hoort dat haar vader vroeger zong bij het scheren.’ Dit werd door een deskundige verteld in Tijd voor Max.
Muziekactiviteiten met ouderen
Voor alle ouderen geldt dat muziek verbonden is aan herinneringen. Het organiseren van muziekactiviteiten met ouderen zorgt dan ook vaak dat er verhalen loskomen over vroeger. Dit soort verhalen kan dan zorgen voor een band en meer contact. Muziekactiviteiten voor ouderen, muziekoptredens en ook bewegen op muziek geeft een betere stemmingen in groepen. Het zorgt voor minder remmingen en verbetert de sociale vaardigheden. Let maar eens op hoe mensen (en beslist niet alleen senioren) kunnen opgaan in muziek en het zingen van liedjes van vroeger.
Tips voor muziek voor ouderen met dementie
Zoals hierboven gesteld kan muziek een zeer positieve invloed hebben op ouderen met dementie in een vergevorderd stadium. Een aantal tips om voor deze groep ouderen de muziek nog toegankelijker te maken:
- Maak een verzameling van persoonlijke muziek, bijvoorbeeld op een mp3. Vaak is wel duidelijk dat bepaalde muziek een grote rol heeft gespeeld in het leven. Dit soort muziek geeft dan ook de beste reacties.
- Organiseer meezingsessies. Het is relatief eenvoudig om zelf te beginnen en de de zin te laten afmaken door de senioren.
- Zet muziek op tijdens de basiszorg. Om voor ouderen met dementie bepaalde activiteiten zoals douchen prettige te laten verlopen, kan muziek worden opgezet. Het is duidelijk dat dit muziek van kalmerende aard moet zijn.
- Probeer de persoon met dementie weer het instrument te laten bespelen dat hij of zij vroeger gebruikte. Vaak is het binnen het sociale netwerk dan wel mogelijk om dit weer in gezelschap te laten oppakken.
- Muziek afspelen met beelden is een optie. Zonder beelden is echter verstandiger omdat er op die manier meer aan de verbeelding wordt overgelaten.
Lees ook: Spellen en geheugentraining voor ouderen met dementie en senioren
Muziekherkenning voor senioren met dementie
Alzheimer Nederland heeft op Spotify een aantal afspeellijsten gemaakt die speciaal bestemd zijn voor mensen met dementie. Dit omvat verzamelingen muziek van de jaren 30-40, 50-60 en 70-80. Deze muziek kan nog steeds beluisterd worden. Natuurlijk heeft u daar wel een Spotify account voor nodig. De boodschap van die hierbij hoort is dat 1 op de 5 mensen te maken krijgt met dementie, maar 100% muziekherinneringen heeft.
Radio Remember voor senioren en ouderen met dementie
Deze radiozender is gericht op ouderen en dementerende ouderen. Er is zorgvuldig getest in een verpleegtehuis in Den Haag. De resultaten hiervan waren bijzonder positief. De uitzendtijden van Radio Remember zijn gekoppeld aan de dagritmes in zorginstellingen en in de thuissituatie.
Het Grijze Koppen Orkest
Samen muziek maken maakt vrolijk, activeert mensen en geeft ze zelfvertrouwen. Het Grijze Koppen Orkest is een project dat is bedoeld om dementerende en kwetsbare ouderen te verbinden. Het is voor de oprichters altijd de bedoeling geweest om laagdrempelige muziek te maken. De basis is het zingen. Leden van het orkest zingen vol overgave en uit volle borst mee. Hierbij begeleiden ze zich op zelfgemaakte instrumenten. Toeschouwers zijn meestal directe familieleden die vaak niet weten wat ze meemaken. Het is vermaak voor deelnemers en toeschouwers.
Documentaire Alive inside
Het is soms heel verbazend dat een bepaalde melodie bij ouderen met dementie sterke emoties kan oproepen. Dit is te zien in de documentaire Alive inside. Hierin krijgt de maker van het programma een rondleiding door een maatschappelijk werker. Hij laat voorbeelden uit de praktijk zien. De reacties op muziek, zoals het ‘Ave Maria’ en ‘When the Saints go marching in’ zijn heel bijzonder. Er wordt ook een toelichting gegeven door deskundigen. Deze leggen uit dat muziek soms via een achterdeurtje het brein lijkt binnen te komen. Op deze manier kan een sluimerend geheugen worden wakker geschud. Deze therapie met muziek levert voor de ouderen met dementie een sterke verbetering van levenskwaliteit op. Verloren gegane herinneringen komen weer boven.
Muziek: we genieten er allemaal met volle teugen van. Het blijkt bovendien een goede therapie te zijn voor ouderen met dementie. Muziek is iets wonderlijks!
