Eenzaamheid komt onder ouderen veel voor. Het kan na een tijdje weer overgaan, maar het kan ook lang aanhouden. Het is erg naar om het gevoel te hebben dat je niemand hebt die je begrijpt of waar je belangrijke momenten mee kunt delen. Er zijn meerdere instanties die informatie bieden over hoe je hulp kunt vinden wanneer je het erg eenzaam voelt, zoals Psyned. Wat is eenzaamheid precies, en wat kun je eraan doen?
Gebrek aan verbinding
Eenzaamheid is een gevoel dat voortkomt uit een gebrek aan diepgaande verbinding met anderen. Alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaamheid. Pas op het moment dat je minder vrienden hebt dan je zou willen en je je hierdoor niet gehoord of begrepen voelt, ben je eenzaam. Eenzaamheid kan in twee categorieën onderverdeeld worden: emotionele eenzaamheid en sociale eenzaamheid. Bij emotionele eenzaamheid mis je een hechte band met anderen, of iemand om je gevoelens mee te delen. Bij sociale eenzaamheid is je huidige sociale netwerk niet voldoende, en heb je behoefte aan meer betekenisvolle vriendschappen.
De oorzaken van eenzaamheid
Er kunnen verschillende oorzaken zijn die een gevoel van eenzaamheid teweegbrengen. Bij ouderen is een veelvoorkomende reden het verlies van de partner. Het verlies van een dierbare, in welke vorm dan ook, leidt altijd tot een groot gevoel van leegte. Je mist iemands aanwezigheid, en de mogelijkheid om zowel de grote als kleine dingen samen te kunnen delen. Daarnaast is ouderdom een levensfase die de nodige uitdagingen met zich meebrengt. Naast een verminderde mobiliteit of gezondheid wordt het moeilijker om om te gaan met alle veranderingen in de wereld, waardoor je steeds meer in een isolement raakt. Tenslotte kunnen ook persoonlijke eigenschappen een rol spelen. De één maakt nu eenmaal makkelijker nieuwe contacten dan de ander. Gebrek aan zelfvertrouwen of verlegenheid maken het moeilijk om nieuwe vriendschappen te sluiten.
De gevolgen van eenzaamheid
Om een volwaardig leven te leiden hebben mensen behoefte aan waardevolle contacten met anderen. Of dit vaak is of zo nu en dan verschilt per persoon, maar een volledig gebrek aan betekenisvolle sociale contacten is voor niemand goed. Eenzaamheid heeft een grote impact op het leven. Langdurige eenzaamheid kan tot ernstige geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie leiden. Ook voor de lichamelijke gezondheid is het niet goed, omdat eenzaamheid een negatieve invloed kan hebben op het immuunsysteem waardoor je een hoger risico loopt om ziek te worden. Bovendien kan eenzaamheid leiden tot ongezonde gedragspatronen, zoals overmatig eten of veel aankopen doen om het gevoel van leegte op te vullen.
De negatieve spiraal doorbreken
Omdat eenzaamheid zo’n grote impact heeft, is het belangrijk om de negatieve spiraal te doorbreken. Wellicht zijn er dingen die je vroeger graag deed met mensen, maar die je vanwege de leeftijd nu niet meer kunt. Wees in dat geval aardig voor jezelf, en accepteer dat niet alles bij het oude blijft. Dit helpt je om je verwachtingen bij te stellen, zodat je je kunt verdiepen in wat nog wel mogelijk is. Informeer naar de mogelijkheden voor ouderen om te socialiseren, of zoek een activiteit die georganiseerd wordt voor ouderen en sluit je daarbij aan. De kans is groot dat je gelijkgestemden ontmoet om nieuwe vriendschappen mee aan te gaan. Lukt het je niet om er alleen uit te komen, praat dan met een psycholoog die je meer inzicht kan geven in hoe je met je gevoelens van eenzaamheid om kunt gaan.
