Steeds meer mensen worden cholesterolverlagers voorgeschreven omdat in onze welvaartsmaatschappij het cholesterolgehalte in het bloed, zeker op latere leeftijd, vaak te hoog wordt. Er zijn cholesterolverlagers die bijzonder effectief zijn. De werking hiervan berust voornamelijk op statines. En hoewel de stof statine het cholesterolgehalte vaak weer op een gezond niveau brengt, zijn er in sommige gevallen bijwerkingen die zeer onplezierig kunnen uitpakken.
Wat is cholesterol eigenlijk?
Cholesterol is een lichaamseigen stof die een aantal belangrijke functies vervult in het menselijk lichaam. Zo zorgt deze stof voor het aanmaken van gal en hormonen, wordt het gebruikt bi) het aanmaken van celwanden en is het een belangrijke bouwstof voor ons zenuwstelsel. Cholesterol is dus een noodzakelijk voor het goed functioneren van ons lichaam en een tekort levert problemen op. Maar het is meestal een te hoog niveau dat voor problemen zorgt.
Cholesterol bestaat uit twee typen: LDL cholesterol en HDL cholesterol. Hierbij wordt LDL cholesterol ook wel de ‘slechte’ cholesterol genoemd. Dat is eigenlijk geen correcte omschrijving omdat ons lichaam ook hiervan een bepaalde hoeveelheid nodig heeft. Maar deze soort cholesterol heeft de eigenschap om zich zeer makkelijk te binden aan beschadigingen in de bloedvaten. Hierdoor ontstaan mogelijk vernauwingen in de bloedbanen, die op den duur zelfs tot verstoppingen kunnen leiden. Als deze verstoppingen plaatsvinden in het hart of de hersenen, kan dit leiden tot een hart- of herseninfarct. Hart- en vaatziekten zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in het westen.
De ontdekking van statine
De Japanse wetenschapper Akira Endo ontdekte ongeveer 30 jaar geleden een stof die door schimmels werd afgescheiden en die effectief was om cholesterol te verlagen. Hoewel dit middel zeer effectief was, werd het afgekeurd vanwege de ernstige bijwerkingen. Daarna duurde het 15 jaar voordat de farmaceutische industrie een medicijn ontwikkelde dat was gebaseerd op de stof die Endo had ontdekt: statine. Het middel bleek de kans op een hartziekte sterk te verlagen. In eerste instantie werd het middel ook alleen gebruikt bij mensen die al eerder last van hun hart hadden ondervonden. Dit noemt men ook wel secundaire preventie. Dat wil dus zeggen dat het middel werd verstrekt aan mensen die al eerder een infarct hadden meegemaakt om een volgende te voorkomen. Later werd het ook getest op mensen ( vooral mannen) die een te hoog gehalte aan cholesterol in het bloed hadden maar nog geen hartziekte hadden gekregen. Ook hier werkte statine erg goed.
Hoe werken cholesterolverlagers?
Als u een cholesterolverlager slikt, zorgt deze ervoor dat de werking het eiwit HMG-CoA sterk wordt afgeremd. Dit eiwit is essentieel voor het lichaam om cholesterol aan te maken. Als het lichaam constateert dat er een tekort is aan cholesterol in het bloed, reageert het hierop door de lever het slechte cholesterol (LDL) ook te later verwijderen. Het effect na een rental weken gebruik van cholesterolverlagers is dat het gehalte in het bloed kan dalen met wel 50%. Dat is bijzonder goed nieuws voor iedereen die een te hoog cholesterolgehalte heeft. Overigens maakt het lichaam zelf de meeste cholesterol aan. Ook vis het eten komt een bepaalde hoeveelheid binnen.
De bijwerkingen
Cholesterolverlagers, zoals simvastatine, zijn dus bijzonder effectief als het gaat om het verlagen van een te hoog gehalte aan LDL cholesterol in uw bloed. Maar zoals vele medicijnen hebben deze middelen ook een behoorlijk aantal mogelijke bijwerkingen. Door de fabrikanten worden deze ook genoemd in de bijsluiters, waarbij de inschatting is dat deze zelden voorkomen, Toch zijn er al vele gebruikers die hebben besloten te stoppen met cholesterolverlagers vanwege deze mogelijke problemen.
Als mogelijke bijwerkingen worden genoemd:
- Problemen met het maag/darmstelsel
- Bijwerking in de bloed en lymfeklieren (tekort aan bloedplaatjes)
- Problemen met het immuunsysteem
- Verstoring van het hormoonsysteem
- Psychische stoornissen
- Spierpijnen
- Etc.
Een aantal gebruikers ondervond een dusdanig aantal bijwerkingen dat men besloot te stoppen met statines, omdat het middel erger zou zijn dan de kwaal.
Lees ook: Een dieet houden. Goed idee of niet?
Zijn statines gevaarlijk?
Sinds het gebruik van statines is er altijd veel ‘gedoe’ geweest over het middel. Fabrikanten lijken de mogelijke bijwerkingen vaak te onderschatten of in ieder geval niet duidelijk genoeg te noemen in de informatie bij hun medicijn. Een aantal cholesterolverlagers is ook van de markt gehaald toen bleek dat de bijwerkingen potentieel zeer ernstige vormen konden aannemen. Het financiële belang van deze middelen voor de farmaceutische industrie is ook enorm. De wereldwijde omzet bedraagt meer dan § 30 miljard. Dit enorme bedrag zegt echter ook veel over het aantal gebruikers dat deze middelen slikt en vaak gedurende de rest van hun leven.
Stoppen met statines
Stoppen met statines, bijvoorbeeld stoppen met simvastatine, is niet zonder risico’s. Het is zeker dat statines ook bijwerkingen hebben, die ook ernstige vormen kunnen aannemen, in 2012 kwam de Amerikaanse FDA met een algemene waarschuwing, waarin werd gewezen op de verhoogde kans op onder meer spierverslapping, diabetes type 2 en leverschade. Toch wil dat niet zeggen dat het middel eigenlijk maar van de markt zou moeten worden gehaald. Statine is onbetwist effectief om cholesterol in het bloed te verlagen als dat nodig is. Het is dus van groot belang bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Vooral de effectiviteit om een tweede infarct te voorkomen lijkt erg groot. Zonder meer stoppen met medicijnen waarin statines worden gebruikt is dan ook gevaarlijk voor mensen die een verhoogd risico hebben op hart- en vaatproblemen. Laat u dan ook eerst voorlichten door een huisarts wanneer u bijvoorbeeld wilt stoppen met simvastatine.
Het alternatief: middelen zonder statines.
Er bestaan ook cholesterolverlagers zonder statines. Hierbij moet meteen worden vermeld dat verlagers zonder statines veel minder effectief zijn. Deze hebben vaak veel langer tijd nodig om voldoende verlaging van het gehalte te realiseren. Ook op natuurlijke wijze kan men – onder medisch toezicht – proberen het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen. Dit is dan meestal gebaseerd op een dieet waarbij de patiënt een zeer groot aantal voedingsmiddelen niet meer mag gebruiken. Hoewel deze methode geen bijwerkingen heeft, is die ook niet altijd effectief omdat een belangrijk deel van de cholesterol wordt aangemaakt door het lichaam en niet via de voeding binnenkomt. Uiteraard bent u degene die de lastige keuze eventueel moet maken tussen een effectief middel met bijwerkingen of een minder effectief alternatief.
