Natuurlijk is een testament iets waar u niet iedere dag over na wil denken. Maar het is wel degelijk een kwestie die u geregeld zult willen hebben. Daarbij maakt het in principe niet veel verschil of u een groot vermogen of een kleiner bedrag zult nalaten. Een erfenis is iets dat ook problemen kan veroorzaken bij de nabestaanden. Het is daarom een goed idee om uw testament te laten opmaken en bij gewijzigde omstandigheden aan te passen. Het is uiteraard aan u om te bepalen of u aan degenen die worden genoemd in uw wilsbeschikking dit wil mededelen.
Wat staat er in een testament?
In Nederland is een testament vaak redelijk eenvoudig. In deze wilsbeschikking staat hoe u wilt dat uw bezittingen na uw overlijden moeten worden verdeeld en wie daarvoor wordt aangewezen om uw wil te later uitvoeren. U bent niet helemaal vrij in de verdeling van uw vermogen. In ons land is het namelijk niet mogelijk om wettelijk erkende kinderen volledig te onterven. Deze hebben in ieder geval recht op minimaal een legitieme portie van de nalatenschap. Aan een partner, ouders of grootouders hoeft u in principe niets na te laten.
Wat gebeurt er als er geen testament is opgemaakt?
Als u tijdens het leven geen testament heeft opgemaakt, wordt u vermogen verdeeld volgens wettelijke regelingen. Als u een partner en kinderen nalaat, krijgt uw partner de helft van de nalatenschap plus een ‘kindsdeel’. De andere helft wordt naar evenredigheid verdeeld over uw kinderen (kindsdeel) en ook uw partner ontvangt dus ook een extra deel.
Als u op het moment van overlijden geen partner of kinderen heeft, wordt uw nalatenschap verdeeld over ouders, broers/zussen en hun kinderen. Als u uit een groot gezin komt, zal de erfenis dus over veel partijen worden verdeeld. Heeft u geen familie bij uw overlijden meer, dan komt uw vermogen toe aan de staat als u geen testament heeft opgemaakt.
Kan iemand een erfenis weigeren?
Als iemand wel is genoemd in een testament, maar geen aandeel in het vermogen wil ontvangen, kan men zonder opgave van redenen de erfenis weigeren te aanvaarden. Als er sprake een positief vermogen wordt dit deel dan naar rato verdeeld over de andere erfgenamen. Ook alle erfgenamen mogen een erfenis weigeren als er bijvoorbeeld een vermoeden bestaat dat de verplichtingen hoger zullen zijn dan de bezittingen.
Lees ook: Hoge erfbelasting voorkomen
Checklist voor het opmaken van een testament
Heeft u nog geen testament gemaakt en wilt u dit binnenkort gaan doen, dan is het verstandig om de volgende checklist te gebruiken. Op die manier weet u dat u aan alle belangrijke zaken aandacht zult besteden. Het waarom van een testament staat hierboven en nu gaat het er nog om dit te laten maken.
1. Zoek een notaris
In Nederland kan alleen een notaris voor u een rechtsgeldig testament maken. Evenals bij de aankoop van een huis kunt u dus ook bij het opmaken van een testament niet zonder notaris, u bent geheel vrij om een notaris te kiezen en ook online zijn deze vandaag de dag te vinden en te beoordelen. Een notaris kan u tips geven en ook verder van dienst zijn bij het opmaken van een wilsbeschikking. Twijfelt u nog over het opmaken of wilt u bepaalde zaken nader uitgelegd krijgen, maak dan een afspraak voor een eerste gesprek. Informeer meteen of er kosten zijn verbonden aan een dergelijke informatieve bijeenkomst. Soms is dit gratis, bij andere notarissen echter niet.
2. Een testament opstellen
In overleg met de notaris gaat u nu uw wensen vastleggen in een concept-akte. Deze krijgt u van de notaris toegezonden om te controleren of alles naar uw wens is ingevuld. Hij zal u bij het testament opstellen ook tips kunnen geven. Na het ontvangen van een concept-akte kunt u nog eventuele wijzigingen of aanvullingen doorgeven.
3. Het passeren van de akte
Als u eventuele aanvullingen en wijzigingen heeft doorgegeven, zal de notaris deze laten aanpassen. U krijgt dan een afschrift van de akte toegezonden en wordt uitgenodigd om het testament te komen ondertekenen op het kantoor van de notaris. U kunt ook iemand machtigen om namens u de akte te ondertekenen. Let op dat deze machtiging tijdig moet worden opgesteld omdat deze ook in het testament zal worden genoemd.
4. Een afschrift van het testament is voor u
Als alle formaliteiten zijn geregeld en de ondertekening is gedaan, ontvangt u een kopie van het testament om zelf te bewaren. Het origineel blijft bij de notaris achter. Een eventuele opvolger van de notaris neemt ook altijd het archief met testamenten over.
5. Het testament wordt geregistreerd
Ieder testament in Nederland wordt opgenomen in het testamentenregister in Den Haag. Hier wordt niets vermeld over de feitelijke inhoud van het testament. Er wordt wel opgenomen of er eventuele eerdere testamenten worden herroepen met dit testament. Oudere testamenten blijven dus wel bestaan maar zijn niet langer geldig. Als u een nieuw testament maakt, krijgt u ook een nieuw afschrift. Op dat moment kunt u besluiten om het oude afschrift te vernietigen. Maar u kunt dus nooit een testament herroepen door zelf het afschrift te vernietigen. Het wijzigen maar ook het volledig herroepen van een testament is alleen mogelijk via de gang naar een notaris.
6. Het raadplegen van het testament na overlijden
Na overlijden van erflater kan iedere notaris in Nederland inzage krijgen in het Centraal Testamentenregister. De erfgenamen hoeven derhalve niet te kiezen voor het kantoor waar het testament is opgesteld. De notaris zal altijd checken of hij ook het laatste testament ter inzage krijgt.
7. Het uitvoeren van het testament
In het testament staat opgenomen aan wie de taak wordt opgedragen om het testament uit te voeren. In de meeste gevallen zal dit de notaris zelf zijn, maar dat is niet verplicht. In principe kan iedereen deze taak uitvoeren. Let op dat er ook vrijwel altijd een aangifte moet worden gedaan bij de belastingdienst om de erfbelasting te berekenen. Dit mogen de erfgenamen zelf regelen maar in het algemeen wordt hiervoor een deskundige ingeschakeld zoals een accountant. Deze hoeft echter niet in het testament te worden benoemd.
