Tegenwoordig word je op de TV en in de krant om je oren geslagen met info over de nadelige gevolgen van alcohol. Maar veel oudere mensen zijn nog opgegroeid in een tijd dat er méér gedronken werd en dat drinken ook sociaal meer geaccepteerd was. Een gewoonte om veel en vaak te drinken kan dan ook al jaren aanwezig zijn. Als er plotseling een heftige levensgebeurtenis plaatsvindt, zoals het wegvallen van de partner of de baan, kan die gewoonte opnieuw worden opgepikt. Steeds meer ouderen kampen ook met eenzaamheid, fysieke of psychische klachten en slaapproblemen: allemaal situaties waarin het gebruik van alcohol een uitkomst kan lijken te bieden. Tegelijk is juist onder ouderen het stigma van ‘verslaafd zijn’ groot, en daarom zullen ze minder snel hulp zoeken dan jongere alcoholisten.
Dit zijn de gevolgen van alcoholmisbruik bij ouderen
Juist bij oudere mensen levert alcoholisme snel ernstige gezondheidsproblemen op. In het lichaam van een ouder iemand wordt alcohol minder snel afgebroken. Hierdoor duurt de roes langer en worden de lichamelijke gevolgen groter. Een paar gevaren van veelvuldig alcoholgebruik zijn schade aan de lever, de hersenen, het hart en de bloedvaten. Een oudere die te veel drinkt loopt bovendien het risico op een nare valpartij. Op hogere leeftijd leidt dat makkelijk tot botbreuken, ernstige verwondingen of zelfs tot de dood. Ook kan misbruik tot depressie, angst en (grotere) eenzaamheid leiden.
Hoe kunnen ouderen met een alcoholprobleem hulp krijgen?
Bij zorgverleners en familieleden zou het besef moeten worden gekweekt dat sommige ouderen extra gevoelig zijn voor alcoholmisbruik, en wat daarvan de tekenen kunnen zijn. Zodra het erop lijkt dat een oudere persoon met deze verslaving kampt kan die aangemoedigd worden om hulp te accepteren.
Therapie kan helpen om ouderen om te leren gaan met negatieve gedachten en gedragspatronen. Er wordt door de behandelaar samen met de patiënt bekeken hoe die zijn leefpatroon kan veranderen om een gezondere en vollere daginvulling te krijgen. Daardoor heeft iemand meestal minder snel de neiging heeft om te gaan drinken. Daarbij hoort bijvoorbeeld fysieke activiteit, gezonder eten en slapen, en het vinden of hervinden van een favoriete hobby. Het verminderen van iemands eenzaamheid kan een volgende stap in de goede richting zijn. En aanmelden bij een speciale steungroep voor alcoholisten kan iemand met een drankprobleem ondersteuning geven om nuchter te blijven.
Een andere oplossing: een verblijf met behandeling (een opname) in een kleinschalige afkickkliniek. Bij zo’n opname is iemand even helemaal weg is uit zijn normale omgeving, waar de prikkels voor het drankgebruik aanwezig kunnen zijn. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven met een afkickkliniek in Zuid-Afrika. Daar hebben verslaafden de gelegenheid om nieuwe gedragspatronen aan te leren, met steun van lotgenoten en onder begeleiding van professionals op het gebied van alcoholverslaving. Bij ernstig alcoholisme kan het gevaarlijk zijn om snel af te kicken. Een opname in een medisch behandelcentrum is dan verstandig.
Helaas zijn veel behandelingen voor alcoholisme ontworpen om met jongere patiënten te helpen. Zorgverleners proberen dan ook om bewustwording rondom dit onderwerp te stimuleren en behandelingen beter te laten aansluiten op de specifieke situaties en behoeften van ouderen.
