Wat kunt u doen om eenzaamheid op te lossen? Eenzaamheid bij ouderen is zeker geen eenvoudig probleem. Maar de navolgende tips kunnen een eerste aanzet geven om in ieder geval te leren omgaan met de symptomen. Eenzaamheid bij ouderen kan leiden tot een depressie en daarmee omgaan is nog moeilijker.
Eenzaamheid bij ouderen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen 2 soorten eenzaamheid.
Wat is emotionele eenzaamheid?
Emotionele eenzaamheid is gedefinieerd als een sterk gemis van een intieme relatie. Met intieme relatie wordt bedoeld een emotionele band met een partner of vriend(in). Emotionele eenzaamheid komt relatief vaak voor, ook wanneer we het over eenzaamheid bij ouderen hebben. Het kan bij emotionele eenzaamheid ook zo zijn dat u wel contacten heeft, maar hier niet uw diepste gevoelens mee kunt delen.
Sociale eenzaamheid is een gemis aan betekenisvolle relaties met een bredere groep mensen zoals kennissen, collega’s, buurtgenoten of mensen met dezelfde belangstelling. Een intieme partnerrelatie kan sociale eenzaamheid niet opheffen. (bron: RIVM / ministerieVWS)
Er zijn circa 1 miljoen eenzame ouderen
Momenteel wordt er veel aandacht besteed aan eenzaamheid bij ouderen, of het nu gaat om emotionele eenzaamheid of sociale eenzaamheid. Dit komt voort uit het feit dat uit onderzoek is gebleken dat veel mensen kortere of langere tijd in hun leven te maken krijgen met eenzaamheid. Ouderen vormen daarop geen uitzondering. Het Nationaal Ouderenfonds heeft een aantal onderzoeksresultaten (van o.m. TSN/NIPO) op een rijtje gezet. Eén van de uitkomsten is dat van de ruim 2,6 miljoen 65-plussers 1 miljoen zich eenzaam voelt. Dat betekent ruim 40% eenzame ouderen.
1. Begin met kleine zaken
Het is niet logisch om te verwachten dat u binnen korte tijd uw hele huidige leven zou kunnen veranderen. Begin daarom ook klein en maak eens een praatje met iemand die u een beetje kent. Luister dan goed naar de ander zodat u onderwerpen heeft voor een volgend gesprek. Dat kunnen eenvoudige zaken zijn. Denk daarbij aan de ziekte van een kleinkind of een feestje waar de ander naartoe zou gaan.
2. Oefen een beetje met simpele gesprekken
Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar probeer gewoon eens voor uzelf wat gespreksonderwerpen uit. Dat kan gewoon thuis of ook als je bijvoorbeeld boodschappen aan het doen bent. Gewoon wat babbelen over koetjes en kalfjes. Dan is het ineens een stuk eenvoudiger als je dat met anderen doet en kan dat tot nieuwe vriendschappen leiden.
3. Durf erover te praten
Natuurlijk bent u niet de enige die zich eenzaam voelt. Maar weet uw omgeving ook wel hoe u zich voelt? Het lijkt vaak een taboe om erover te praten en dat is nu juist het beste om anderen de kans te geven om iets voor u te doen om het probleem ten dele op te lossen. Mensen willen soms best graag helpen, maar hebben dan een duwtje nodig. Durf er dus over te praten.
4. Bied zelf ook uw hulp aan
Het is ook een goede optie om zelf eens uw hulp te gaan aanbieden bij buren, vrienden en kennissen. Als u de tijd heeft, kunt u hen bijvoorbeeld helpen met het uitlaten van de hond, het water geven van de planten tijdens vakantie of als u daar goed in bent zelf klussen. Het is een uitstekende manier om contacten op te bouwen op een prettige manier.
5. Zoek mensen op die u kent van vroeger
Beseft u wel hoeveel contacten van vroeger u bent kwijtgeraakt? Probeer weer eens met hen in contact te komen. Dat is vandaag de dag makkelijker dan ooit via de social media zoals Facebook. Bent u niet actief op de social media, is het vaak mogelijk om in ieder geval een telefoonnummer of email-adres te vinden. Wellicht vindt de ander het ook jammer dat hij of zij u ook niet meer spreekt en behoort diegene ook tot de groep eenzame ouderen.
6. Zoek informatie op internet
Als u echt moeite hebt om een begin te maken of het gewoon niet lijkt te lukken, kijk dan eens op internet. Er zijn vele sites over eenzaamheid bij ouderen en ook bijvoorbeeld cursussen. Maar natuurlijk is er ook hier veel kaf onder het koren. Een cursus waarvoor u moet betalen is in ieder geval geen goed idee. Verder zijn er ook veel ‘maatjesprojecten’. Ook hierbij geldt dat uw verwachtingen niet te hoog moeten zijn. Maar probeer het gewoon eens. Baat het niet, dan hoeft het ook niet te schaden.
7. Ga op zoek naar vrijwilligerswerk
Er is momenteel een grote hoeveelheid vrijwilligerswerk beschikbaar. Als er iets tussen zit dat u aanspreekt, is het een uitstekend idee om dat een te gaan proberen. Het is een goede manier om in contact te komen met anderen die uw belangstelling voor een onderwerp delen. Misschien voelt u iets om te helpen in een kantine van een sportclub. Maar ook bijvoorbeeld bij een bibliotheek of een klein museum is er bijna altijd behoefte aan extra vrijwilligers.
8. Doorbreek eenzaamheid bij ouderen met Coalitie Erbij
Eenzaamheid kan doorbroken worden, alhoewel daar vaak wel wat hulp voor nodig is. Een aantal organisaties hebben hun krachten gebundeld om op een efficiëntere manier eenzaamheid onder de aandacht te brengen, informatie over dit onderwerp te geven, onderzoek te doen, maar ook om op een gerichte manier oplossingen aan te reiken. De organisaties hebben zich verenigd in Coalitie Erbij.
9. Bouw aan een nieuw sociaal netwerk
‘Nooit meer alleen’ is een zevendelige serie over het het leven van vijf eenzame ouderen. In deze serie, van omroep MAX, is te zien hoe de hoofdpersonen (55 jaar tot in de 80) met hulp een nieuw sociaal netwerk creëren en daardoor weer meer plezier in het leven krijgen.
Omroep Max: Nooit meer alleen
10. Voorkom pesten in een zorginstelling
Eenzaamheid bij ouderen kan ook veroorzaakt worden door pesten. U wilt uzelf gewaardeerd voelen, erbij horen, maar gepest worden leidt tot het omgekeerde. Buitengesloten, er worden vervelende dingen gezegd en soms voelt u zich totaal in de steek gelaten. Het kan jong en oud overkomen, ook in een zorginstelling komt pesten voor. Natuurlijk is dit iets om te voorkomen.
De Ouderenombudsman vraagt aandacht voor pesten onder ouderen. Onderwerpen hierbij zijn:
• Wat is pesten?
• Welke dingen kan ik doen om pesten tegen te gaan?
• Wat doet het Ouderenfonds tegen pesten?
Ouderenombudsman
